Hoe je leidinggeeft aan werknemers, hangt af van persoon tot persoon. Er bestaat geen leiderschapsstijl die werkt bij ieder team of in iedere situatie. Het is belangrijk dat je vooral een stijl vindt die goed bij jou past. Convident co-founder Rick Dreise vertelt er graag meer over.
Er bestaan vele modellen over leiderschap. Toch zijn er een aantal types die het meeste voorkomen. Hierbij gaat het om de volgende stijlen:
Autocratisch leiderschap is een stijl waarbij de leidinggevende zelf alle beslissingen neemt. Hierbij wordt de input van collega’s of werknemers dus niet meegenomen. Er wordt van de werknemers verwacht dat ze alle instructies opvolgen en de daarbij behorende taken gewoon uitvoeren.
Deze leiderschapsstijl zie je vooral terug in bedrijven waarbij er sprake is van passieve, ontevreden medewerkers die geen verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Hierbij gaat het voornamelijk om bedrijven waarbij er op uitvoerend niveau gewerkt wordt. Toch is deze stijl in principe ‘not done’. Medewerkers verwachten tegenwoordig een open en transparante houding, waarbij rekening wordt gehouden met de wensen van de medewerkers.
Toch kan een autocratische leiderschapsstijl in sommige situaties wel van belang zijn. Denk hierbij aan situaties waarin er snel een beslissing gemaakt moet worden en er dus geen tijd is om democratisch te overleggen, zoals bij de politie of brandweer. Duidelijke en onbetwiste instructies zijn dan cruciaal.
| Voordelen | Nadelen |
| Er kunnen snel beslissingen worden genomen wanneer er geen tijd is om te overleggen | Heeft negatieve invloed op het creatief denken en werken |
| Zorgt ervoor dat werknemers deadlines halen op de korte termijn | Kan leiden tot grote vermoeidheid op de lange termijn |
| Werkt goed bij stressvolle periodes | Medewerkers zijn vaak minder betrokken en gemotiveerd |
| Geeft altijd een duidelijke richting | Kans op misbruik van het leiderschap |
| Er is geen transparante communicatie onderling |
De democratische leiderschapsstijl is het tegenovergestelde van de autocratische stijl. Bij deze stijl hebben de medewerkers en collega’s veel inspraak. Er wordt gezamenlijk overlegd en wordt er gekeken naar nieuwe ideeën. Dit leidt ertoe dat de medewerkers creatief zullen gaan nadenken en veel met elkaar gaan samenwerken.
De werkgever vertrouwt hierbij op de expertise van de medewerkers, zonder dat er te veel tijd wordt besteedt aan toezicht en controle. Een goed voorbeeld van een bedrijf waarbij deze stijl wordt toegepast, is Google.
| Voordelen | Nadelen |
| Werknemers zijn meer tevreden | De besluitvorming kan worden vertraagd |
| Er is veel wederzijds vertrouwen | Veel overleggen is niet per definitie efficiënt en doeltreffend |
| De productiviteit van de medewerkers stijgt | Kans op stuurloosheid |
| Meer ruimte voor creativiteit en innovatie | |
| Werknemers zijn meer betrokken |
Bij coachend leiderschap richt je je op de sterktes en zwaktes van elk teamlid. Hierbij zet je verschillende strategieën in om het team beter met elkaar te laten samenwerken. Deze stijl van leidinggeven lijkt op de democratische leiderschapsstijl, alleen richt deze zich meer op het groeien van de medewerkers.
Een coachende leiderschapsstijl werkt naar een bepaald doelt toe. Dit is dan ook de reden dat deze stijl vaak als intensief wordt gezien. Op de lange termijn zal het wel veel opleveren.
| Voordelen | Nadelen |
| Het zorgt voor een positieve werkomgeving | Tijdsintensief |
| Er is minder verloop door de hoge betrokkenheid | Kans op stuurloosheid |
| De verwachtingen zijn duidelijk door de transparante communicatie | Leider moet wel goed kunnen coachen |
| Zorgt voor kwalitatieve en productieve werknemers op de lange termijn |
Bij transformationeel leiderschap staat de intrinsieke motivatie van de medewerkers centraal. Hierbij motiveert de leidinggevende de medewerkers door steeds uitdagendere doelen te stellen, gericht op de groei van zowel de werknemer als de organisatie.
Bij deze vorm van leiderschap is het belangrijk dat de medewerkers voldoende individuele coaching krijgen om te kunnen groeien. Deze leiderschapsstijl werkt dan ook het beste in bij start-up of scale-up. IT-bedrijven functioneren over het algemeen heel goed bij deze vorm van leidinggeven. Zij moeten zich namelijk voortdurend aanpassen aan de steeds nieuwere technologieën.
| Voordelen | Nadelen |
| Meer betrokkenheid en dus ook minder verloop | Vaak slecht voor timemanagement |
| Werknemers krijgen veel vrijheid | Kan leiden tot stress door de voortdurende druk die wordt uitgeoefend |
| Moedigt verandering aan | Te weinig focus op details en structuur |
Bij transactioneel leiderschap staat de transactie centraal, oftewel: je wordt beloond door het werk dat je levert. Deze vorm van leiderschap wordt ook wel gezien als het managen van een ruilrelatie waarbij macht, afhankelijkheid en beloning centraal staan. De leidinggevende hecht bij deze leiderschapsstijl waarde aan orde en structuur waarbij veel regels en voorschriften gelden.
| Voordelen | Nadelen |
| Zorgt voor een duidelijke werkstructuur | Er is weinig ruimte voor creativiteit |
| Doelen op de korte termijn worden snel behaald | De menselijke kant mist vaak |
| Duidelijk zicht op beloningen en doelen | Medewerkers zijn vaak extrinsiek gemotiveerd, in plaats van intrinsiek |
Bij deze leiderschapsstijl geeft de leidinggevende de medewerkers veel vrijheid en verantwoordelijkheid. Het wordt ook wel gezien als een passieve vorm van leidinggeven: er wordt geen druk op de medewerkers uitgeoefend en de taken worden gewoon gedelegeerd. Laissez-fair leiderschap is vooral nuttig bij groepen waarin specialisme een grote rol speelt. Hierbij kunnen de medewerkers zelfstandig hun werkzaamheden uitvoeren en kunnen ze hun creativiteit kwijt.
| Voordelen | Nadelen |
| Geeft een gevoel van vertrouwen | Slecht voor timemanagement |
| Stimuleert creativiteit en innovatie | Werkt niet bij iedereen |
Deze laatste leiderschapsstijl is een vorm van leidinggeven waarbij meer dan één leidinggevende betrokken is. Hierbij zijn namelijk alle teamleden betrokken bij het leidinggeven en geeft dus elk lid leiding over zijn/haar eigen expertise. Er vindt op een horizontale manier leiderschap plaats.
Deze manier van leidinggeven werkt het beste in een groep van experts, waarbij iedereen zijn eigen expertise heeft. Het zorgt voor een positieve wisselwerking tussen de verschillende teamleden.
| Voordelen | Nadelen |
| Er wordt veel kennis gedeeld | Het beslissingsproces wordt vertraagd |
| Creëert gevoel van betrokkenheid, verantwoordelijkheid en saamhorigheid | Onduidelijkheid over de eindverantwoordelijkheid |
| Er worden gemeenschappelijke doelen gesteld |
Wil jij als werkgever op een goede manier leidinggeven aan jouw medewerkers? Zorg er dan voor dat je je leiderschapsstijl aanpast aan je medewerkers en de situatie waarin je onderneming zich verkeerd.
Binnen Convident wordt er voornamelijk gebruik gemaakt van een democratische leiderschapsstijl. Rick: “Wij vinden het belangrijk om onze medewerkers te betrekken bij de besluitvorming. Gezamenlijk gaan we brainstormen over nieuwe ideeën, maar kijken we ook hoe we bepaalde zaken anders kunnen aanpakken. Op deze manier proberen we iedereen creatief te laten meedenken in oplossingen of voor innovaties. Door juist de medewerkers hierin mee te nemen, zorgen we zo voor een hoge betrokkenheid dat ook zal leiden tot een groter draagvlak bij het doorvoeren van van veranderingen.” Wat voor type leider ben jij?
050 – 553 23 34
